İlginç bir biçimde, Ay’daki çok sayıda yatak titanyum açısından zengindir ve TiO2 Bazı numunelerin ağırlıkça yüzde 18’ini oluşturur. Ay yüzeyindeki kayaların nasıl oluştuğu bilim insanları için 50 yılı aşkın süredir devam eden bir bilmecedir. Ancak aradığınız cevap sonunda bulunmuş olabilir.
Ay’dan gelen Apollo astronotları 380 kilogram kayayla Geri döndüklerinde bazı örnekler jeologlara tanıdık geldi. Diğerleri o kadar tanıdık değildi çünkü su veya havanın olmaması gibi dünya dışı koşullara ihtiyaç duyuyorlardı. Ancak bazı Ay sorunları açık bir açıklama ile çözülemedi. Örneğin Ay “denizler”Dünyayı oluşturan ve titanyum konsantrasyonları arasında yüz kat fark içeren volkanik bazaltların, bileşim bakımından Dünya’daki benzerlerinden çok daha çeşitli olduğu ortaya çıktı.
Yüksek titanyumlu bazaltın oluşumu o zamandan beri bir sır olarak kaldı. Yörüngeden yapılan haritalama, bu kayaların oldukça yaygın olduğunu ortaya çıkardı ve bulmacayı daha da karmaşık hale getirdi.
Bristol Üniversitesi’nden Profesör Tim ElliottLiderliğindeki bir ekip, laboratuvarda gizemli bazaltları yeniden geliştirmeye yaklaştı ve bu süreçte bunların Ay’da nasıl oluşmuş olabileceğine dair bir açıklama yaptı.
Elliott yaptığı açıklamada, “Volkanik ay kayalarının kökeni, ilksel magma okyanusunun soğuması sonucu oluşan dengesiz, gezegen ölçeğinde kristallerden oluşan ‘çığ’ı içeren büyüleyici bir hikayedir” dedi. “Bu destansı tarihsel kısıtlamanın merkezinde aya özgü bir magma var. Bu türün varlığı yer alıyor, ancak bu tür magmaların uzay görevleri tarafından örneklenmek üzere yüzeye nasıl yükseldiğini açıklamak çetrefilli bir sorun oldu. “Bu ikilemi çözmüş olmak harika.”
Sorun, bazaltın yalnızca yüksek titanyum içermesi değil, aynı zamanda Dünya’daki benzer kayaların çoğuyla karşılaştırıldığında düşük yoğunluğa sahip olmasıydı. Bu hafiflik, 3,5 milyar yıl önce, Ay’ın volkanik faaliyeti sona ermeden önce, yaygın patlamalara katkıda bulundu. Ancak jeologlar bu kombinasyonun nasıl ve neden yalnızca Ay’da ortaya çıktığını açıklamakta zorluk yaşadılar.
Bazı jeologlar titanyum açısından zengin bazaltların ay mantosunda bulunduğuna inanıyor. ilmenitiçermek biriken olarak bilinen malzemelerden geldiğini iddia etti. Ancak laboratuvardaki kısmen eriyen kümülatlar bu bazaltlarla eşleşmedi. Ayrıca ortaya çıkan malzeme o kadar ağırdı ki yüzeye ulaşmak imkansız görünüyordu.
Elliott ve meslektaşları, ilmenit içeren kümülatların ortak mineraller olan olivin ve ortopiroksen ile reaksiyona girdiğinde erimiş eserin titanyum içerdiğini buldular ki bu da insanların açıklamaya çalıştığı bir şeydi. zengin bazaltlarla eşleşir gösterdi. Bu eşleşme aynı zamanda ortaya çıkan düşük yoğunlukta da görülebiliyor ve patlamaların yaygınlığını daha da belirgin hale getiriyor.
Elliott ve ortak yazarlar şöyle yazdı: “Bu model Ay’ın eriyik-katı etkileşimini tam olarak yansıtmasa da, Ay yüzeyinde patlayan titanyum açısından zengin magmaların ilmenit içeren kümülatların kısmi erimesi yoluyla elde edilmiş olabileceğini öne sürüyoruz.” eriyiklerin, ay mantosundaki reaktif akış yoluyla elementel ve izotopik bileşimlerinde kapsamlı değişikliklere uğradığını” yazıyor ve şunu ekliyor: “Bu nedenle reaktif akış, eriyik yoğunluğunu azaltır ve “Yüksek Ti erimelerinin patlamasına izin veren kritik süreç olabilir” Ay yüzeyinde.”
Çalışma Nature Geoscience dergisinde yayınlandı.
